Agood Community sprak met Dr. Diana Ivanova, Research Fellow aan het Sustainability Research Institute aan de School of Earth and Environment aan de Universiteit van Leeds. Haar onderzoek richt zich op de milieueffecten van onze consumptie en de veranderingen die we moeten maken om de planeet te redden. Ze was de hoofdauteur van recent onderzoek naar de meest effectieve manieren om onze ecologische voetafdruk te verkleinen. Natuurlijk moesten we praten en ze had een aantal geweldige inzichten om te delen. We hebben het gehad over chocolade, hoe we het beste actie kunnen ondernemen en positief kunnen blijven in tijden van crisis, en waarom we allemaal vier dagen per week zouden moeten werken. Veel plezier! AGC: In je TED-talk gebruik je het voorbeeld dat het eten van een reep chocolade hetzelfde is als dertig keer douchen. Hoe blijf je positief nu chocolade niet meer op het menu staat? Diana: Ik denk dat dit een bekentenis is, ik eet af en toe chocolade. De focus van die TED-talk lag op het zichtbaarder maken van een aantal toeleveringsketens en de gevolgen daarvan voor de eindgebruiker. Chocolade was een goed voorbeeld, omdat we zelden nadenken over, laten we zeggen, het water dat in chocolade zit of de energie die ermee gepaard gaat. Om terug te komen op je vraag, ik denk dat ik hem in verschillende delen moet opsplitsen. Hoe ik positief blijf in het algemeen en hoe ik rekening kan houden met consumptie in mijn leven. Als het gaat om positief blijven, ben ik daar eigenlijk heel slecht in. Ik heb momenten gehad waarop ik me echt gemotiveerd voelde, en ik heb andere momenten waarop ik me behoorlijk overweldigd voelde door de stand van zaken, door de stand van zaken op milieu- en sociaal gebied wereldwijd. En dat schommelt meestal dagelijks. "Als we ons richten op het mondiale niveau, is het echt moeilijk om te zien waar we een verschil maken, en het is echt moeilijk om de rimpelingen van onze acties te zien. Maar op een meer lokaal niveau is dat veel duidelijker." Dus ik denk dat ik in sommige opzichten dingen heb ontwikkeld die daarbij helpen. Maar op een bepaalde manier gaat het ook over dit accepteren. We leven in zeer turbulente, ongekende tijden. Dit zijn zeer uitdagende tijden voor iedereen die zichzelf op de hoogte houdt. Dus ik denk dat een deel ervan gewoon accepteren is, accepteren dat het zo is, en dat niet alles positief en motiverend zal zijn. Als het aankomt op het aanmoedigen van die motivatie, zijn dingen die voor mij werken actief blijven en betrokken zijn bij verschillende projecten in de gemeenschap of thuis. Dingen waarbij je actief een verandering teweeg kunt brengen, zodat je de verandering als gevolg van je eigen acties kunt zien. Ik vind dat heel nuttig, want als we ons richten op het mondiale niveau, is het echt moeilijk om te zien waar we een verschil maken en is het echt moeilijk om de rimpelingen van onze acties te zien. Maar op een meer lokaal niveau is dat veel duidelijker. En dat helpt echt bij de motivatie. AGC: En af en toe een reep chocolade, misschien? DI: Af en toe een badkuipovervloed. Consumptie is belangrijk; het is zeker niet iets om te verwaarlozen. Er is momenteel een overweldigende overconsumptie en deze niveaus kunnen niet worden volgehouden door de planeet waarop we leven. Consumptie is dus een heel belangrijk element om aan te pakken. Maar het is ook belangrijk om het vanuit een systeemperspectief te bekijken, om te zien hoe consumptie verbonden is met productie en distributie, met de infrastructuur in onze steden en waar we wonen, en met de verschillende beleidsmaatregelen en sociale normen. "Zodra we onszelf zien als veranderaars die verder gaan dan consumenten, opent de mogelijkheid voor actie zich voor andere dingen die we zouden kunnen doen." We richten ons dus niet alleen op het veranderen van onze consumptie en hoe we over onszelf denken als consumenten, want dat is in zekere zin een heel beperkt perspectief. We hebben een zekere mate van zeggenschap als consument, maar tegelijkertijd hebben we ook zeggenschap daarbuiten. Het is dus belangrijk om niet op die manier beperkt te blijven. Zodra we onszelf zien als veranderaars die verder gaan dan consumenten, opent zich de mogelijkheid tot actie voor andere dingen die we zouden kunnen doen. AGC: Dus je hebt het over stemmen, bijvoorbeeld, als een ander krachtig, waarschijnlijk het krachtigste, middel dat verandering in actie teweegbrengt? DI: Stemmen is één en daarbuiten ook. We zijn veranderaars in onze gemeenschappen. We kunnen de omgeving op ons werk beïnvloeden, we kunnen onze familieleden en vrienden beïnvloeden, we kunnen leden van onze gemeenschap beïnvloeden. Degenen onder ons die bijvoorbeeld als beleidsmakers werken, hebben een grotere capaciteit om dat te beïnvloeden. Waar ik woon in het Verenigd Koninkrijk, zou iedereen zijn parlementsleden kunnen schrijven en feedback kunnen geven over wat voor soort beleidsveranderingen we willen zien gebeuren. We moeten ons openstellen voor de verschillende perspectieven en proberen onszelf niet te beperken in de manier waarop we de wereld waarin we leven veranderen. "Het is ook belangrijk om te erkennen dat historisch gezien verschillende agenten meer hebben bijgedragen aan het probleem en ervan hebben geprofiteerd." AGC: Er lijkt sprake te zijn van het doorgeven van het stokje als het gaat om wie verantwoordelijk is voor de klimaatcrisis, mensen geven bedrijven de schuld, maar bedrijven zeggen vervolgens dat ze alleen maar consumenten bedienen. Waar ligt volgens jou de verantwoordelijkheid voor het bestrijden van de klimaatcrisis? DI: Ik denk dat iedereen verantwoordelijkheid draagt voor het aanpakken en beperken van klimaatverandering. Ik vind het niet nuttig om de schuld of verantwoordelijkheid af te schuiven op andere actoren, omdat dit in feite leidt tot passiviteit. Maar tegelijkertijd denk ik dat het ook belangrijk is om te erkennen dat historisch gezien verschillende actoren meer hebben bijgedragen aan het probleem en ervan hebben geprofiteerd. Als je bijvoorbeeld denkt aan cumulatieve koolstofemissies, dan is er werk dat een handvol bedrijven (spelers op het gebied van fossiele brandstoffen) in verband brengt met het merendeel van de cumulatieve koolstofemissies, die de drijvende kracht achter klimaatverandering vormen. Daar ligt dus duidelijk een grote verantwoordelijkheid. Denk na over wat we kunnen doen, maar geef ook feedback aan andere actoren en moedig hen aan en ondersteun hen om actiever te streven naar oplossingen voor klimaatverandering. AGC: En wat vind je van de hoeveelheid informatie over klimaatverandering? DI: Er is bewijs voor de verspreiding van verkeerde informatie en misschien een gebrek aan aandacht in de media. Er zou veel meer aandacht in de media kunnen zijn. Maar we moeten ook onderzoeken waarom er geen aandacht is, want dat is niet zomaar gebeurd, toch? Er zitten veel machtige belangen achter deze miscommunicatie achter het gebrek aan aandacht voor deze kwesties. Dit zijn dingen die we moeten onderzoeken en waar we openlijk over moeten praten. AGC:Voor de nieuwszenders die zich wel richten op klimaatverandering, of er tot op zekere hoogte aandacht aan besteden, wat vind je van hun verhaal eromheen, vind je dat ze het goed overbrengen? Denkt u dat de manier waarop ze het communiceren effectief is? DI: Ik weet niet of ik kan generaliseren, want er is vrij veel geschreven over klimaatveranderingskwesties en manieren om klimaatverandering aan te pakken. Er is nogal wat diversiteit. Iets wat meer onderzocht zou kunnen worden zijn alternatieven zoals bijvoorbeeld degrowth. Wat zou dat kunnen bieden als alternatieve visie voor een goed leven binnen planetaire grenzen? Dat is een interessant verhaal dat nog niet in de media is verkend. AGC: Het werk dat je doet is van vitaal belang en je doet veel, maar je werkt maar vier dagen per week. Werk je echt vier dagen per week? DI: Ja. Ik ben ongeveer een jaar geleden begonnen met vier dagen per week werken. Het is echt geweldig geweest en heeft veel tijd vrijgemaakt voor andere activiteiten. Democratie heeft bijvoorbeeld tijd nodig. Als je meer betrokken wilt zijn bij veranderingen, moet je daar tijd voor vrijmaken. Na een werkdag van acht uur ben je zo uitgeput dat je echt niets anders meer kunt dan eten, slapen en een show kijken. AGC: Zeker, ik heb ook gelezen dat minder werken helpt tegen de klimaatcrisis omdat fabrieken ook een dag per week sluiten. DI: Minder werken is in verband gebracht met veel sociale en milieuvoordelen. Een daarvan heeft betrekking op emissies, want als we minder werken, verdienen we ook minder, hebben we minder inkomen en dat vertaalt zich in consumptie. We zouden welzijn kunnen halen uit andere activiteiten, niet-consumptieve activiteiten, en dat zou resulteren in een lagere totale uitstoot. Op macroniveau kan het helpen om de werkloosheid en inkomensongelijkheid te verminderen en de gezondheid en andere aspecten van welzijn te verbeteren. AGC: Het moet fijn zijn om een 4-daagse werkweek te hebben. Wat doe je met de extra tijd? DI: Afhankelijk van de week vul ik die met verschillende dingen. Maar ja, het kunnen ook gewoon verschillende projecten in of buiten huis zijn of ergens naartoe gaan of gewoon even uitrusten en het wat rustiger aan doen. "Ik vind het erg motiverend om de kracht van zelforganisatie te zien en ik denk dat historisch gezien veel overwinningen te danken zijn aan deze gemeenschapsactie en zelforganisatie." AGC: Wat is volgens jou de grootste overwinning voor de milieubeweging? DI: Ik werd erg beïnvloed door de klimaatprotesten die vooral vorig jaar plaatsvonden. Ik denk dat de grootste demonstratie bestond uit een paar miljoen mensen van alle generaties met zeer verschillende achtergronden die op één dag protesteerden. Dus dat was motiverend om te zien hoe mensen zich organiseerden en op die manier verandering eisten. Ik vind het erg motiverend om de kracht van zelforganisatie te zien en historisch gezien zijn veel overwinningen te danken aan deze gemeenschapsactie en zelforganisatie. Als we verder willen gaan dan marginale veranderingen, hebben we echt dat niveau van organiseren nodig. AGC: Wat zou je graag zien gebeuren in de komende jaren? DI: Ik zou echt graag drastische actie zien op het gebied van klimaatverandering, een aantal echt grote verschuivingen. Dat is wat ik wil zien. Dit jaar is er een vermindering in uitstoot, voornamelijk door de economische vertraging in verband met de COVID. Maar de enige emissiereducties hebben plaatsgevonden toen er een economische crisis was. Voor mij toont dit het gebrek aan ambitieuze, gecoördineerde actie. Niets gecoördineerd heeft een deuk gemaakt in de emissietrends. "Als je de kloof overbrugt tussen de experts, het bewijs, het klimaatbewijs en de mensen en je legt de kwestie uit, dan doen de mensen mee." AGC: Een paar weken geleden spraken we iemand die zei dat we mensen niet zover krijgen dat ze hun gedrag veranderen, dus we zullen moeten vertrouwen op technologie, bijvoorbeeld elektrische vluchten of vliegtuigen en schepen en auto's die op waterstof lopen. DI: Af en toe hoor ik ook mensen zeggen dat mensen dit niet willen en om eerlijk te zijn wil ik die bewering graag gestaafd zien. Er is eigenlijk wel wat bewijs tegen. Er was bijvoorbeeld de volksklimaatbijeenkomst in Leeds. Als je mensen verzamelt als een kleine representatieve steekproef van de stad, met verschillende achtergronden, en als je ze echt uitlegt wat er aan de hand is en hoe dat samenhangt met de manier waarop we leven, dan zijn de mensen het er helemaal mee eens om de vraag naar energie op verschillende gebieden te verminderen, ook op het gebied van vervoer, want vervoer is in feite de grootste veroorzaker van uitstoot. "Als je de structuurfactoren niet op orde hebt, is het echt moeilijk voor mensen om de verandering, de koolstofarme levensstijl over te nemen." De mensen zijn echt aan boord. Een van de aanbevelingen met betrekking tot vluchten was om de luchthavencapaciteit hier lokaal te verminderen. Dus als je echt communiceert, en dat gaat terug naar de eerdere vragen over communicatie, als je de kloof overbrugt tussen de experts, het bewijs, het klimaatbewijs en de mensen en je legt de kwestie uit, dan doen de mensen mee. Een ander bewijs was een enquête na of tijdens de eerste lockdown hier in het Verenigd Koninkrijk. Daaruit bleek dat slechts 9% van de mensen terug wilde naar het normale leven. De meeste mensen waardeerden de vertraging van het leven het meest, de vermindering van de luchtvervuiling, de vermindering van het verkeer, de vermindering van het lawaai en dat alles. Mensen waardeerden dat. Maar als je de structuurfactoren niet hebt, is het echt moeilijk voor mensen om de verandering, de koolstofarme levensstijl aan te nemen. Heb jij hier een mening over, werk je misschien in de onderzoekssector? We horen graag van je. Stuur ons een e-mail.