Neem even de tijd. Kijk naar de dingen om je heen - je hoesje voor je telefoon, de fles op je bureau, het notitieboekje waar je in krabbelt. Weet je dat deze alledaagse dingen deel uitmaken van het grootste probleem van onze planeet? Ze verdwijnen niet zomaar als je er klaar mee bent. Ze blijven hangen. Decennia lang. Misschien wel eeuwen.
"Maar, weet je, het is er maar één. Het is maar één rietje. Het is maar één plastic zak. Het is maar één koffiekopje."
Dit is de leugen die we onszelf allemaal hebben verteld. En het voelt onschuldig, nietwaar? Totdat je je bedenkt dat er 8 miljard mensen op deze planeet zijn en een groot aantal van hen precies hetzelfde denkt. Als je die leugen met miljarden vermenigvuldigt, krijg je bergen afval, rivieren verstopt met afval en oceanen die stikken onder lagen plastic. Het is er niet maar één. Het zijn er miljoenen.
Snelle links
-
De gemaksval
-
De verborgen milieukosten van alledaagse voorwerpen
-
Wat offeren we echt op?
-
Producten die de aarde niet kosten (letterlijk)
-
Bestaan milieuvriendelijke producten echt?
-
Hoe zit het met circulaire producten?
De gemaksval
We houden van gemak. Een waterfles uit een automaat pakken, afhaalmaaltijden bestellen die verpakt zijn in lagen plastic, onze telefoons om de paar jaar upgraden met een glimmend nieuw hoesje. Het is snel. Het is makkelijk. En even voelt het alsof het er niet toe doet. Totdat je je realiseert wat dat gemak ons kost.
Elke plastic fles die ooit is gemaakt, bestaat nog ergens. Dat rietje dat je afgelopen zomer in je ijskoffie hebt gebruikt? Misschien drijft het nu wel in de oceaan of zit het vast in de maag van een zeeschildpad. Een notitieboekje gemaakt van niet-duurzaam materiaal? Er moesten bomen voor worden gekapt, waardoor de bossen, de longen van onze planeet, naar lucht snakten.
Dit is geen probleem waar we ons uit kunnen recyclen. Minder dan 10% van al het plastic afval ter wereld is ooit gerecycled. De rest? Verbrand, begraven of achtergelaten om de planeet te vervuilen.
De verborgen milieukosten van alledaagse voorwerpen
Als we het hebben over de milieu-impact van gemak, denken de meeste mensen aan afval - stortplaatsen die overlopen van plastic en oceanen die krioelen van het afval. Maar de schade begint al lang voordat je een product in handen hebt.
Bijvoorbeeld een hoesje voor je telefoon. De meeste worden gemaakt van plastic op basis van aardolie. Het winnen en raffineren van aardolie draagt niet alleen bij aan klimaatverandering, maar schaadt ook ecosystemen, ontwricht gemeenschappen en vervuilt lucht en water. De hoesjes kosten misschien €10, maar de werkelijke kosten, gemeten in milieuschade, zijn veel hoger.
Of een notitieboekje. Wist je dat er ongeveer 24 bomen nodig zijn om één ton papier te produceren? Dat klinkt misschien niet zo veel, maar bedenk eens hoeveel notitieboekjes, kalenders en papierproducten er elke dag wereldwijd worden gebruikt. Denk nu eens aan de bossen die gekapt worden, de ecosystemen die vernietigd worden en de kooldioxide die vrijkomt omdat die bomen het niet meer opnemen.
Duurzaam alternatief - een notitieboek van steenpapier
Notitieboeken van steenpapier bieden een andere aanpak. Ze zijn gemaakt van gerecycled steen en er hoeft geen enkele boom voor gekapt te worden. Ze besparen ook water en vermijden de agressieve chemicaliën die bij de traditionele papierproductie worden gebruikt. Het is een duurzame manier om iets te maken dat we allemaal gebruiken en bewijst dat betere materialen de impact van alledaagse benodigdheden echt kunnen verminderen.
Wat offeren we echt op?
De aarde is geen oneindige bron. We denken graag van wel, omdat hij zo uitgestrekt is, zo vol leven en schoonheid. Maar alles heeft grenzen. Bossen kunnen niet snel genoeg aangroeien om onze honger naar papier en hout te stillen. Vispopulaties kunnen zichzelf niet aanvullen wanneer oceanen overbevist en vervuild zijn. Fossiele brandstoffen, de ruggengraat van het moderne gemak, raken uitgeput en de winning ervan laat littekens achter over de hele planeet.
Het is makkelijk om te denken - dat is een toekomstig probleem. Maar dat is het niet. Het gebeurt nu. Stijgende temperaturen, meer extreme weersomstandigheden, verlies van biodiversiteit, dit zijn de kosten van gemak. En ze treffen niet alleen de planeet. Ze beïnvloeden ons. Vervuilde lucht betekent meer aandoeningen aan de luchtwegen. Vervuilde waterbronnen leiden tot gezondheidscrises. Instortende ecosystemen verstoren de landbouw en voedselketens.
Producten die de aarde niet kosten (letterlijk)
Wat is het alternatief? Moeten we het moderne leven opgeven, alle gemakken overboord gooien en van het net gaan leven? Natuurlijk niet. Maar gemak hoeft niet ten koste te gaan van de planeet. We moeten gewoon slimmer zijn in wat we gebruiken en duurzame producten zijn de weg vooruit.
Bestaan milieuvriendelijke producten echt?
“Milieuvriendelijk” betekent niet dat je ergens een groen etiket op plakt en het dan voor gezien houdt. In de kern betekent de term niet schadelijk voor het milieu of ontworpen om het milieu te helpen beschermen en behouden. Maar het is niet zo eenvoudig als die definitie het doet klinken, er is ruimte voor een heel gesprek over wat het in de praktijk echt betekent.
Wat betekent milieuvriendelijk eigenlijk?
Geen enkel product dat door mensen is gemaakt, heeft geen enkele impact. Voor elk product zijn hulpbronnen en energie nodig en het laat een soort voetafdruk achter. Dat weten we. Maar het idee van “milieuvriendelijk” gaat over het maken van producten die zo min mogelijk schade toebrengen aan de planeet of zelfs voordelen hebben voor het milieu, zoals minder afval, uitstoot of uitputting van hulpbronnen.
Mensen zien de term vaak en gaan ervan uit dat het nul impact betekent, en dat is waar misverstanden ontstaan. Wanneer iemand zoekt naar “milieuvriendelijke” producten, is hij of zij op zoek naar iets dat beter is voor de planeet, maar hij of zij begrijpt niet altijd de afwegingen of de nuances. Daarom zijn wij er om uitleg te geven, mensen op te leiden en te begeleiden naar opties die echt een verschil proberen te maken.
We zijn bijvoorbeeld voortdurend bezig met het verbeteren van de producten die we aanbieden. De productie van 470 van onze plantaardige hoesjes veroorzaakt dezelfde uitstoot als één conventioneel plastic hoesje. Het was niet makkelijk om dit voor elkaar te krijgen, maar het is ons gelukt en het is een enorme vermindering van de impact. Dit laat zien hoe het kiezen van betere materialen en processen echt een verschil kan maken.
Een uitgangspunt, niet het uiteindelijke antwoord
Is “milieuvriendelijk” dan de perfecte term? Misschien niet. Maar het is er wel een die mensen herkennen en gebruiken om na te denken over duurzaamheid. Het is een hulpmiddel om betere vragen te stellen: Hoe is dit gemaakt? Welke grondstoffen gebruikt het? Wat gebeurt ermee als ik klaar ben? En nog belangrijker, hoe kunnen we blijven verbeteren?
Het gebruik van “milieuvriendelijk” gaat niet over simplificeren of greenwashing. Het gaat erom het gesprek vooruit te helpen, om te laten zien dat we proberen keuzes te maken die de planeet helpen en niet schaden, en om anderen uit te nodigen hetzelfde te doen. Het gaat om inspanning, transparantie en het vinden van betere manieren, jaar na jaar.
Hoe zit het met circulaire producten?
Circulariteit betekent kijken naar de hele levenscyclus van een product en in plaats van afval te zien als een doodlopende weg, ziet circulariteit het als een kans. Dit is geen futuristisch idee, het gebeurt al. Staal kan bijvoorbeeld steeds opnieuw worden gerecycled zonder dat het zijn sterkte verliest. Met gerecycled staal vermijden we extra mijnbouw en maken we beter gebruik van materialen die we al hebben, waardoor de druk op de hulpbronnen van de aarde afneemt.
Circulariteit gaat ook over duurzaamheid en design. Een goed gemaakt product dat jaren meegaat is inherent duurzamer dan een goedkoop artikel dat binnen een paar maanden kapot gaat en vervangen moet worden. En als dat duurzame product het einde van zijn leven bereikt? Dan is het zo ontworpen dat het kan worden afgebroken tot materialen die opnieuw kunnen worden gebruikt, zodat er niets als afval eindigt. Onze thermische flessen en nieuwe hybride flessen combineren beide - ze zijn gemaakt van gerecycled staal en gemaakt om lang mee te gaan.
Repareren, hergebruiken en opknappen - het circulaire pad
Veel bedrijven doen hun best door reparatieprogramma's, terugnamediensten (zoals ons agood loop™ programma) en opgeknapte opties aan te bieden, waardoor mensen gemakkelijker duurzame keuzes kunnen maken zonder aan gemak in te boeten. Circulariteit helpt hulpbronnen te sparen, materialen in gebruik te houden en onnodig afval te voorkomen. Het is het bewijs dat gemak en duurzaamheid naast elkaar kunnen bestaan als we bereid zijn anders te denken over de dingen die we elke dag gebruiken.
De vraag is niet alleen wat je koopt, maar ook wat ermee gebeurt als je klaar bent. Is het niet tijd dat we afval gaan zien als een potentieel, niet als een probleem? Dat is de kracht van circulariteit.
De harde waarheid
Als we doorgaan op het pad van verspillende consumptie en wegwerpcultuur, zal gemak ons alles kosten. Stranden met alleen maar plastic, waar wilde dieren alleen nog maar op foto's te zien zijn, waar schone lucht en schoon water een luxe zijn. Dat is waar we naartoe gaan als we onze keuzes niet heroverwegen.
Dus vraag jezelf af: hoeveel van de aarde ben jij bereid op te offeren voor gemak? Elke keuze is belangrijk. De aarde heeft ons niet nodig om perfect te zijn. We moeten er alleen genoeg om geven om het te proberen.
Wat ga jij kiezen?
